تاثیر فعالیت ورزشی روی ترشح هورمون رشد
از منظر بیوشیمی و عملکرد، هورمون رشد یکی از مهمترین و محبوب ترين هورمون های آنابوليک است، مخصوصا اخيرا پژوهشگرانی که روی کودکان و نوجوانان کار مي کنند خیلی روی سنتز اندوژن اين هورمون مطالعه مي کنند. چرا که در محدوده سنی خاص، فوران های به موقع هورمون رشد می تواند به رشد قد نوجوانان کمک کند. ولی توجه داشته باشيد روی صحبت من به سمت افزايش اندوژن یا سنتز درونزاي هورمون رشد است نه تزريق آن که به هیچ عنوان من توصيه نمی کنم. اثرات متابوليکي هورمون رشد شامل حفاظت از ساختارهای پروتئینی بدن، تحريک ليپوليز و اکسيداسيون چربی ها می باشد. به همین دلیل است که خیلی از ورزشکاران به دنبال استفاده از داروهای مشتق شده از هورمون رشد هستند. اما راههای دیگری هم هست که می توان ترشح هورمون رشد را افزایش داد، یکی از این راه ها فعالیت ورزشی اصولی است.
اگرچه ترشح هورمون رشد حین فعاليت ورزشی کاملا ثابت شده است اما اینکه تا چه حد افزایش ترشح هورمون رشد ناشی از ورزش می تواند روی سنتز پروتئین، لیپولیز و حتی افزایش قد کمک کند، به سازگاری های طولانی مدت ورزش روی ترشح هورمون رشد برمی گردد. به عبارت ساده تر توقع نداشته باشید با دو جلسه تمرین در هفته، اون هم تمرین سبک شما ترشح بیش از حد هورمون رشد را در بدن تجربه کنید. به عبارتی دیگر ورزشکاران تمرین کرده (افرادی که منظم تمرین می کنند) توانایی پاسخ GH بالاتری نسبت به آماتورها دارند. پاسخ هورمون رشد به ورزش بستگی به شدت ورزش و فاکتورهای دیگر از جمله نوع تغذیه و دمای محيط دارد. به نظر می رسد که استفاده از رژیم هایی با کربوهیدرات پایین و فعاليت ورزشی شدید ترشح شدید GH را به دنبال دارد.
. بنابراین ما اکنون می دانيم پاسخ های GH به ورزش بیشتر متکی به شدت تمرین است تا حجم تمرین.
نتایج یک مطالعه نشان داد تعادلی بین تقاضای اکسیژن و در دسترس بودن آن برای سلول وجود دارد که می تواند مهمترین تنظیم کننده پاسخ GH حین فعاليت ورزشی باشد. به عبارتی نقطه ای که بدن وارد فاز هشدار می شود و کمبود اکسیژن را حس می کند، ترشحات ضربانی GH را نیز افزايش می دهد.
همچنین در دسترس بودن کربوهيدرات پاسخ GH را کاهش می دهد. بنابراین اگر به دنبال ترشح بیشتر GH هستيد سعی کنید ذخایر گلوکز بدن را در حد پایین قبل از ورزش نگه دارید. مطالعه ای دیگر پاسخ GH نسبت به دو فعالیت ورزشی دوی سرعت و استقامت را باهم مقايسه کرد. تمام ورزشکارانی که در این مطالعه شرکت کردند از نخبه های رشته خود بودند. سطوح GH آنها بعد از عملکرد ورزشی مورد سنجش قرار گرفت. سطح GH در تمام ورزشکاران ارتقا پیدا کرده بود ولی پاسخ GH در دوندگان سرعت 3 برابر بیشتر از دوندگان استقامتی بوده است.
دوندگان سرعت 20 تا 30 دقیقه بعد از ورزش پیک GH خود را حفظ کردند در حالی که حفظ پیک GH برای ورزشکاران استقامتی تنها 1 تا 10 دقيقه بود. هم چنین در دوندگان سرعتی، 1 ساعت بعد از اتمام ورزش سطوح GH باز هم در مقایسه با سطح نرمال بالاتر بود.
این موضوع خیلی حائز اهميت است، به این دلیل که فاز آنابوليک ما در زمان ریکاوری رخ خواهد داد و حضور داشتن هورمون با ارزشی به نام GH در خون به سلول ها این اجازه را می دهد که به نحو احسن بیان ژن را انجام دهند. در نتيجه توده عضلانی افزايش و توده چربی کاهش پیدا خواهد کرد.
بنابراین اگر بخوام در یک جمله تاثیر ورزش روی ترشح هورمون رشد را توضیح بدم باید بگم پاسخ های GH به ورزش های سرعتی از پاسخ های متابوليکي نشأت مي گيرد. افزایش لاکتات خون و آمونیاک خون، کاهش pH خون مهمترین متغیرهایی هستند که به ترشح بیش از حد GH کمک کرده اند.
در کنار این فاکتورها مي توان به تخليه نسبی ATP ، کاهش گلوکز پلاسما و کسر اکسیژن نیز اشاره کرد. پس همان طور که مشاهده می کنید برای کاهش چربی و جلوگیری از پروتئوليز عضلانی، از تمرینات سرعتی با شدت بالا یا همان HIIT می توان به نحو احسن استفاده کرد.البته اینکه برای هر فرد و هر ورزشکار از چه نوع پروتکل HIIT استفاده کنیم، کاملا جنبه اختصاصی دارد و این احتمال وجود دارد یک نوع پروتکل که برای یک ورزشکار مناسب است برای ورزشکار دیگر آسیب رسان باشد.